←Saç Dökülmesi

Saç dökülmesi hem erkeklerde hem de kadınlarda görülebilen, kişinin psikolojik yapısını etkileyebileceği gibi belirli sağlık sorunları sebebiyle de ortaya çıkabilen bir problemdir. Farklı kişilerde, erkek ve kadınlarda saç dökülmesinin çeşitli sebepleri olabilmektedir. Dökülmenin altında yatan nedenlerin iyi araştırılması bu açıdan önem teşkil eder.

Saç Dökülmesi Neden Olur? Saç Dökülmesi Nedenleri Nelerdir?

Saç dökülmesinin incelenebilmesi ve saç dökülmesi tedavisi yapılabilmesi için öncelikle dökülmenin altındaki sebebin iyi anlaşılması gerekir. Kadınlarda saç dökülmesi sebepleri ile erkeklerde saç dökülmesi sebepleri farklı olabilmektedir.

Testosteron hormonu, erkeklerde daha çok üretilen bir steroid hormondur ve saç dökülmesinde önemli bir faktör olabilmektedir. Testosteron hormonları saç köklerinde kimyasal tepkimeler göstermesi saçlarda incelme ve seyrelmeye yol açar. Bu durumun oluşumunda ailevi faktörlerin etkisi büyüktür. Kişinin taşıdığı genetik kodlara bağlı olarak saç köklerinin durumu kişiden kişiye değişir. Dökülmeyle ilgili genetik kodu taşıyan kişilerde dehidrotestosteron saç gelişimini bozarak, saç köklerinin saç üretimini azaltmaktadır. Erkeklerde görülen saç dökülmelerinin büyük çoğunluğunun temelinde genetik aktarım söz konusudur. Saç dökülmesinin en önemli sebeplerinden biri de strestir. Yoğun stres altında çalışanlarda da saç dökülmeleri genetik aktarımdan bağımsız olarak karşımıza çakabilmektedir. Saç boyası, jöle ve benzer kimyasalların çok sık ve bilinçsiz kullanımı da köklere zarar verip saç dökülmesine sebep olabilir. Kullanılan ilaçlar, hava kirliliği ve çevresel etkenler de saç dökülmesine büyük rol oynar.

Ciddi hastalıkların tedavisi sürecinde kullanılan ilaçlar ( kanser tedavisinde kullanılan ilaçlar) saç dökülmesine neden olabilmektedir. Hormon seviyelerinde radikal değişiklikler, tiroid hastalıkları, hipofiz hastalıkları, diabet veya cilt hastalıkları (psoriazis, egzama, lenfoma) saç dökülmesine sebep olabilmektedir. Beslenme bozuklukları; protein, demir  ve vitamin eksikliklikleri de saç dökülme nedeni olabilir.

Bunun dışında saç dökülmeleri çeşitli sistemik hastalıklarla alakalı da ortaya çıkabilmektedir. Lupus, polikistik over sendromu gibi hastalıklar saçlarda dökülmeye sebep olabilmektedir. Saç dökülmesi tedavisi yapılabilmesi için eğer varsa önce bu hastalıkların belirlenmesi gerekir.

Saç Dökülmesi Çeşitleri

İnsanlarda farklı saç dökülme tipleri görülebilmektedir.

Erkek tipi saç dökülmesi alnın üstündeki saç çizgisinin giderek geriye çekilmesi ve tepe bölgesinde saç azalması şeklinde gözlemlenen, tipik bir dökülme çeşididir. Erkeklerde en sık görülen dökülme bu tiptedir ve genç yaşlarda bile başlayabilmektedir. Temel nedeni genetik faktörlerdir.

Kadın tipi saç döklmesinde de ön kısımlarda saçlarda seyrekleşme ve tepe bölgesi çevresinde taç biçiminde saçların seyrekleşmesi görülürken, erkeklerdeki gibi alın üstü saç çizgisinde bir gerileme genellikle gözlemlenmez.

Sikatrisiyel alopesi saç foliküllerinin yıkımı ve hasarlanmanın yara dokusu oluşturması sonucu genellikle dairesel yapıda gözlemlenen dökülme çeşididir.

Travmatik alopesi olarak da adlandırılan travmaya bağlı saç dökülmesi saçların mekanik olarak çekilmesi, fazla toplanması, yüksek sıcaklığa maruz kalması ya da saç maşası gibi cihazlarla saçın yıpratılması gibi nedenlerle gözlemlenebilen dökülmedir.

Saç mantarı gibi faktörler sebebiyle enfeksiyon kaynaklı saç dökülmeleri de oluşabilmektedir. Mantarlar doğrudan ya da dolaylı biçimde saç gövdesinin yok edilmesine, saç foliküllerinin yapılarının ve işlevlerinin bozulmasına sebebiyet vererek dökülmeye yol açarlar.

Alopesi Areata olarak adlandırılan ve halk arasında saç kıran şeklinde de isimlendirilen durumda 2-5 cm çapında, sakal, saç gibi kıllı bölgelerde saçsız noktaların oluşması durumudur. Bu saçsız bölgelerin büyüklüğü kişiden kişiye değişebilmektedir. Saçkıran oluşumunun sebepleri farklılık gösterebilmektedir. Bağışıklık sistemiyle alakalı bir problemdir.

Çeşitli hastlalıklar nedeniyle (lupus, hormonal ve sistemik hastalıklar gibi) sebeplerle de saç dökülmesi ortaya çıkabilmektedir.

Erkek Tipi Saç Dökülmesi

Saç dökülmelerinin en sık karşılaştığımız tip androjenik saç dökülmesi, yani erkek tipi saç dökülmesidir. Androjene duyarlı kıl kökleri önce zayıflar sonra tamamen dökülür. Ense ve yanlardaki kıl kökleri ise tiroksin duyarlı olduğundan dökülmez. Dökülmenin erken evrelerinde saç teli incelir. Sonraki evrelerde ise pigment kaybıyla renk açılır ve güçsüz cansız bir görünüm oluşur. Tepe bölgesindeki saçlarda açılma, ön saç çizgisinin gerilemesi şeklinde görülür.

Yetişkin bir erkekte saç köklerinin  yaklaşık %15‘i inaktif fazda yani uyku durumundadır. Dönemsel olan bu olayda genetik yatkınlık veya bir rahatsızlık yoksa bu kökler bir süre sonra tekrar canlı saçların oluşumuyla sonuçlanacaktır. Fakat saç dökülmesi veya seyreklik yaşayan bir insanda bu oran % 50 lere kadar çıkabilir. Bu durumda saç köklerinin neredeyse yarısı saç teli üretmez veya cılız, cansız ve kalitesiz saç telleri üretebilir. Zamanla saç teli üretmeyen bu saç köklerinin tekrar canlanmaması sonucunda kelleşme meydana gelir.